Kỹ thuật tiêm Botulinum toxine A: Hy vọng của bệnh nhân co cứng cơ
Thứ sáu - 09/11/2018 03:12
Co cứng cơ là biểu hiện thường gặp ở các bệnh nhân sau tổn thương thần kinh trung ương gây ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt và là nguyên nhân chính gây co rút biến dạng, tàn tật. Từ ngày 24 đến 28.9, Bệnh viện Phục hồi chức năng (PHCN) tỉnh đã tiếp nhận kỹ thuật tiêm Botulinum toxine A do Bệnh viện Ðiều dưỡng PHCN Trung ương chuyển giao. Ðiều này đã thật sự mở ra nhiều hy vọng cho những bệnh co cứng cơ.
Theo BS.CKI. Võ Ngọc Phải, Phó Giám đốc Bệnh viện PHCN tỉnh, hầu hết các bệnh nhân sau tai biến mạch máu não, chấn thương sọ não, chấn thương tủy sống… đều gặp phải tình trạng co cứng, co rút các cơ. Sự co cứng gây khó khăn cho bệnh nhân thực hiện các hoạt động tự chăm sóc thường ngày như ăn uống, mặc quần áo, tắm rửa, vệ sinh cá nhân. Co cứng còn gây khó chịu hoặc đau và là nguyên nhân chính gây co rút biến dạng, mất chức năng, tàn tật sau này.
Khóa tập huấn chuyển giao gói kỹ thuật "Điều trị co cứng cơ ở bệnh nhân tổn thương thần kinh trung ương bằng Botulinum Toxin A” tại Bệnh viện Phục hồi chức năng Bình Định diễn ra từ 24/09 đến 28/09 cho 22 bác sĩ, điều dưỡng (có 10 bác sĩ, điều dưỡng của Bệnh viện PHCN tham gia) với nhiều kiến thức chuyên sâu, hướng dẫn cụ thể quy trình điều trị và thực hành trực tiếp trên bệnh nhân theo hình thức “cầm tay chỉ việc”. Ngay trong những ngày tập huấn, khả năng tiếp thu, thực hiện của các bác sĩ, điều dưỡng tham gia nhận chuyển giao kỹ thuật đã được đánh giá cao và tất cả đều được cấp chứng chỉ theo Thông tư 22 của Bộ Y tế và có thể thực hiện kỹ thuật này cho bệnh nhân.
Trong phục hồi chức năng giai đoạn liệt cứng, giải quyết tình trạng co cứng là một bước quan trọng không thể thiếu trước khi tập luyện phục hồi vận động cho bệnh nhân. Các phương pháp điều trị co cứng hiện nay không đủ. Các thuốc uống điều trị toàn thân, do tác dụng không chọn lọc của chúng, không những có tác dụng lên các cơ co cứng mà còn có tác động lên các cơ bình thường, do đó có thể gây ra mất chức năng; ví dụ: có thể gây mất khả năng ngồi do làm yếu cơ thân mình. Thêm nữa, tác dụng của các thuốc đường uống bị giảm đi khi dùng lâu dài. Sự dung nạp thuốc xuất hiện sau một vài tháng điều trị, vì thế việc tăng liều thuốc là bắt buộc để đảm bảo tác dụng trên lâm sàng, điều này làm tăng nguy cơ xuất hiện các tác dụng phụ. Việc sử dụng Botulinum Toxin A để điều trị co cứng có ưu điểm như đơn giản, có thể thực hiện cho bệnh nhân ngoại trú, không cần gây tê, không gây mất cảm giác da và dị cảm, thuốc tác dụng lên các cơ mong muốn nên mang lại hiệu quả cao trong điều trị. Theo các chuyên gia, trung bình mỗi đợt tiêm Botulinum toxine A cách nhau 6 đến 8 tháng, trong thời gian đó, bệnh nhân sẽ được theo dõi đánh giá, hướng dẫn luyện tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng vận động.
BS CKI. Đặng Văn Lộc, Phó Giám đốc Bệnh viện PHCN tỉnh cho biết: "Tiêm Botulinum toxine A đã được thực hiện ở nhiều bệnh viện, trung tâm PHCN tuyến trung ương như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Điều dưỡng Phục hồi chức năng Trung ương… đem lại hiệu quả khả quan cho người bệnh. Tiêm trực tiếp Botulinum toxine A vào trong cơ co cứng có thể làm giảm co cứng một cách chọn lọc, làm yếu và giảm trương lực các cơ vân, không gây tổn thương, chết các tế bào thần kinh vận động. Hơn nữa trên địa bàn tỉnh và cả khu vực miền Trung - Tây Nguyên chưa tỉnh thành nào triển khai được kỹ thuật cần thiết này, Bệnh viện đã nỗ lực liên hệ với tuyến trung ương để được chuyển giao kỹ thuật mới, đáp ứng tối đa nhu cầu bệnh nhân, đặc biệt là trong lĩnh vực phục hồi chức năng của bệnh viện chúng tôi”.
Chị Châu Thị Thu Hương, Trưởng Phòng Điều dưỡng, Bệnh viện PHCN tỉnh cho biết: "Sau 3 tuần tiêm, chúng tôi nhận được phản hồi tích cực từ bệnh nhân, các cơ mềm hơn giúp cho quá trình luyện tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng cũng tốt hơn”.
"Tôi bị tai biến hơn 3 năm rồi, tay chân bên trái co, không cầm nắm được. Bác sĩ tiêm các cơ tay trái 5 mũi, ở chân trái 2 mũi. Sau tiêm 5 ngày tôi thấy các cơ mềm ra, sau đó kết hợp với luyện tập, các ngón tay dần có thể kéo dãn ra được còn chân thì cử động được, tiến triển khá hơn, đến tuần thứ 3 tôi có thể cầm được quả bóng trên tay không bị rơi. Trước khi tiêm tôi lo lắng lắm, giờ thì tôi thấy rất tốt và yên tâm điều trị, hi vọng vài tuần nữa tôi có thể tự sinh hoạt dễ dàng hơn” – bệnh nhân Minh Thúy vui mừng chia sẻ.
Ông Võ Ngọc Phải cho biết thêm, Bệnh viện PHCN tỉnh đã tiêm miễn phí cho 17 bệnh nhân tại Bệnh viện từ nguồn kinh phí chuyển giao kỹ thuật của Bộ Y tế, hiện tại chúng tôi đang hoàn tất các thủ tục để trình Sở Y tế đưa tiêm Botulinum toxine A vào danh mục kỹ thuật và xin đưa thuốc vào thanh toán BHYT. Hi vọng rằng kỹ thuật mới này sẽ giúp các bệnh nhân co cứng nâng cơ sớm phục hồi chức năng vận động.
bbb
Tác giả bài viết: BS. Lê Ngọc Thường - Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Bình Định